Endsieg.

Καλησπέρα, μου λέει και με κοιτά χαμογελώντας.
Καλησπέρα, απαντώ κι εγώ αμήχανα κι ευγενικά, όπως κάθε φορά που η αρχή δεν γίνεται βάσει σχεδίου.
Έχεις ώρα; με ρωτά και εγώ μπερδεύομαι ακόμα περισσότερο.
Είναι εννιά παρά τέσσερα, απαντώ και ελπίζω πως η ακρίβειά μου θα είναι αρκετή πληρωμή.
Νωρίς είναι ακόμα, μου λέει. Θες να πιούμε κάτι;
Γνωριζόμαστε; τον ρωτώ.
Όχι ακόμα, όχι ακόμα, λέει.
Εμένα όμως με ενδιαφέρουν, πως να σας το πω...
Εμένα δε με ενδιαφέρουν ούτε αυτές, απαντά καθησυχαστικά.
Χαμογελά και κάθε λογική κτίση καταποντίζεται.
Γιατί όχι, απαντώ.

Μέσα σε μερικά λεπτά βρισκόμαστε σε ένα γωνιακό μαγαζί.
Δε βρέχει, ούτε είναι ακόμα εντελώς νύχτα. Το μαγαζί δεν είναι ρουστίκ. Δεν υπάρχει ατμόσφαιρα εδώ.

Θα ξεκινήσω εγώ αυτή τη φορά.

-Μου φαίνεσαι γνωστός. Σίγουρα δεν έχουμε ξανασυναντηθεί;
-Αποκλείεται.
-Μήπως είσαι κανένας γνωστός; Κανένας διάσημος;
-Μπορείς να το πεις αυτό.
-Αχά. Και με τι ασχολείσαι;
-Είμαι κριτικός.
-Κριτικός τίνος πράγματος;
-Τέχνης. Γενικά.
-Υπάρχει γενικ-
-Ξέρεις τίποτα από τέχνη;
-Τα απαραίτητα.
-Είμαι σίγουρος πως ξέρεις. Φαίνεσαι άνθρωπος με καλό γούστο.
-Αυτό δεν έχει σχέση, έχει;
-Ίσως να μην είσαι σε θέση να ξεχωρίσεις έναν Μανέ από κάποιον πίνακα της σχολής των Φλαμανδών. Ίσως να μην έχεις ιδέα τι είναι μια αντίστιξη και ενδεχομένως να μην έχεις δει ποτέ σου το Μάκβεθ του Βέρντι. Αλλά όλοι οι άνθρωποι με καλό γούστο, δημιουργούν στην κλίμακα που τους αντιστοιχεί τη δική τους τέχνη.
-Ήξερα κάποτε κάποιον που υποστήριζε πως η μεγαλύτερη αξία της ζωής είναι η ομορφιά.
-Αυτό είναι πολύ ανθρώπινη προσέγγιση. Αυτό που μάλλον ήθελε να πει ο γνωστός σου, είναι πως το κίνητρο πίσω από όλο το σύμπαν είναι η αισθητική. Η εξέλιξη είναι απλώς συνεχές ραφινάρισμα. Κάποτε η μόδα ήταν η νεκρή φύση, μετά ήταν ο ρεαλισμός, μετά η αφηρημένη τέχνη, μετά ο κυβισμός. Αυτή τη στιγμή, τολμώ να πω πως είμαστε οι μούσες του σύμπαντος προς τον σουρεαλισμό, ως είδος.
-Ενδιαφέρουσα άποψη.
-Δεν είναι άποψη, είναι γεγονός.
-Ναι αλλά έτσι πάνε άπατοι αιώνιες διανόησης και φιλοσοφίας. Ολόκληρος ο υπαρξισμός χαντακώνεται.
-Δικό του πρόβλημα. Από την γένεση του κινήματος "η τέχνη για την τέχνη" ήταν εξόφθαλμα προφανές πως αυτό βρίσκει άριστη εφαρμογή σε όλες τις πτυχές της ύπαρξης.
-Σχεδόν σε όλες.
-Τι σε κάνει να το λες αυτό;
-Μα, το μεγαλύτερο πρόβλημα που είχε να αντιμετωπίσει ποτέ οποιαδήποτε φιλοσοφική προσέγγιση. Καλά, σχεδόν οποιαδήποτε, υπήρχαν κάτι αστείοι εκεί στα 2000 χρόνια πριν...
-Και ποιο είναι αυτό το πρόβλημα;
-Το Τέλος βέβαια.

Ο μυστηριώδης συνομιλητής μου κάγχασε διακριτικά.

-Το Τέλος ε; Για πες μου, όταν βάζεις φωτιά σε ένα πυροτέχνημα, γιατί το κάνεις; Για να δεις την πορεία του να διαγράφεται στον αέρα; Ή όταν κάνεις σεξ, ποια είναι η βασικότερη ανταμοιβή σου αν όχι το τέλος; Όλες σου οι εμπειρίες σε ξεπληρώνουν μόνο μετά το πέρας τους, εκεί βρίσκεται η συνειδητοποίηση. Οτιδήποτε έχει πεπερασμένη διάρκεια καλέ μου φίλε, την έχει για το τέλος. Όλη η ομορφιά του κόσμου βρίσκεται στο τέλος των πραγμάτων με ημερομηνία λήξης. Μπορεί να μην είναι άμεσα αντιληπτή από την ανθρώπινη ματαιόδοξη φύση μας που γαλουχήθηκε χιλιετίες με την ιδέα της υστεροφημίας και πολλές φορές η ομορφιά αυτή μπορεί να μας φαίνεται σκληρή -όταν είναι εις βάρος μας. Όλοι θαυμάζουμε την τίγρη καθώς ορμά και ξεσχίζει τη γαζέλα, όλες οι ταινίες είναι γεμάτες με εκρήξεις, κάθε φορά που ένα κτίριο κατεδαφίζεται, μαζεύεται ολόκληρο πλήθος για να το δει από κοντά. Τι ώρα είναι;
-Δέκα και είκοσι.
-Έχουμε λίγα λεπτά ακόμα. Έτσι που λες. Όλο το σύμπαν είναι απλώς μια συλλογή από μορφές ομορφιάς που εξελίσσονται -που εξελίσσονται προς το απόγειο της ομορφιάς αυτής, προς την άνθισή τους: προς το τέλος τους. Δεν υπάρχει τέλος που να μην είναι αισθητικά υπέροχο. Και τώρα θα με συγχωρέσεις, πρέπει να βγω για λίγα λεπτά.

Έμεινα να σκέφτομαι τα λόγια του συνομιλητή μου. Από μια αποστασιοποιημένη οπτική γωνία, δεν είχε άδικο. Ο θάνατος, το τέλος, ήταν κάτι που πάντα γοήτευε την ανθρώπινη φύση. Αυτή, έχοντας το προνόμιο (αν είναι προνόμιο) να γνωρίζει πως η κατάληξη επίκειται για τα πάντα, γοητεύτηκε από αυτή τη γνώση περισσότερο απ' όσο τρομοκρατήθηκε. Η έννοια του ηρωισμού, της πίστης, των ιδανικών -όλα αυτά είναι απλώς η στολισμένη υποσυνείδητη ανάγκη του είδους να υπηρετήσει την κοσμική αρχή της αισθητικής στον κολοφώνα της δόξας της, στο τέλος. Για κάποιο υπερκόσμιο ον, οι εκατομμύρια θάνατοι των πάντων στον πλανήτη θα φαίνονται σαν εκρήξεις πυροτεχνημάτων, οι εκατομμύρια γεννήσεις σαν σπίθες σε φιτίλια. Δεν υπάρχει έργο στην ανθρώπινη ιστορία που να μην απεικονίζει το τέλος, από τις πρωτόγονες τοιχογραφίες κυνηγιού, μέχρι τις ταινίες στο σινεμά, γεμάτες χωρισμούς, θανάτους, καταστροφές. Κάθε τι οφείλει να έχει μια κατάληξη και αυτό είναι κάτι που δεχόμαστε αυτόματα εκ γενετής για τα πάντα -με λίγη περισσότερη δυσκολία όταν αφορά εμάς.

Αυτά σκεφτόμουν, όταν μέσα στο γωνιακό μαγαζί μπήκαν τρεις άνδρες με λαδί μπουφάν και μάσκες στο πρόσωπο. Όλοι κρατούσαν όπλα. Πυροβόλησαν τον μπάρμαν, τη σερβιτόρα και μια κοπελίτσα που προσπάθησε να τρέξει προς την έξοδο. Όταν ένας από αυτούς με πλησίασε, άρπαξα το μπουκάλι της μπύρας μου και του το έσπασα στο κεφάλι, άρπαξα το όπλο του και άρχισα να πυροβολώ εναντίων των άλλων δύο. Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, κάμποσες σφαίρες είχαν ανοίξει πληγές στο σώμα μου το οποίο ένοιωσα να σωριάζεται πίσω στην καρέκλα που καθόμουν. Το πιστόλι έφυγε από το χέρι μου και δεν άκουγα πια τους ήχους των πυροβολισμών, ούτε ένοιωθα τον πόνο από τις νέες σφαίρες που δεχόμουν. Γύρισα αργά το κεφάλι μου και κοίταξα από τη τζαμαρία έξω στο δρόμο. Εκεί, στεκόταν ο μυστηριώδης συνομιλητής μου κοιτώντας το ρολόι του. Μου χαμογέλασε γλυκά και έγνεψε. Κατόπιν, μπήκε στο μαγαζί χωρίς να ανοίξει την πόρτα και χωρίς κανένας να δείξει πως τον πρόσεξε. Με πλησίασε και γέλασε γάργαρα.

-Είδες που το γνώριζες ανέκαθεν; Ακόμα και αν δε θες να συμφωνείς, κάνεις ό,τι μπορείς για να ομορφαίνουν τα πάντα.

Άνοιξα το στόμα μου που ήταν γεμάτο αίμα και χαμογέλασα.

-Για ποιον όμως;
-Μην ασχολείσαι με αυτά. Ποτέ κάτι δε χρειάστηκε θεατές για να είναι όμορφο.

Έκλεισα τα μάτια μου γαλήνιος. Το επόμενο πράγμα που θυμάμαι είναι μια φωνή που έλεγε "ο τύπος είναι άσχημα τραυματισμένος".
Μακάρι να μπορούσα να μιλήσω ώστε να του εξηγήσω πόσο όμορφα τραυματισμένος ήμουν.