Πέμπτη 25 Ιουνίου 2009

Καρυωτάκης!



Το σκεπτικό είναι απλό:

25/6/2009
10:34:06 μμ
Semjâzâ


λοιπον
25/6/2009
10:34:10 μμ
Semjâzâ


κρατα χρονο
25/6/2009
10:34:17 μμ
Semjâzâ


προσπαθω να αποδειξω ποσο ευκολο ειναι
25/6/2009
10:34:24 μμ
Semjâzâ


να γραψεις κατι σαν τον καρυωτακη
25/6/2009
10:34:26 μμ
Semjâzâ


παμε.

Θυμάμαι κάποτε, χρόνια πριν, μια ατέρμονη διαφωνία που είχα με τον σύντροφο ClouD, για την αξία του Καρυωτάκη σαν ποιητή: εγώ κρατιόμουν ακόμα με νύχια και με δόντια από την καταθλιπτική (με αυτό τον γνώριμο, αστείο τρόπο) εφηβεία μου και αν και αναγνώριζα πως ο Καρυωτάκης στερούνταν το μεγαλείο των ποιητών που τότε λάτρευα, όπως του Ουράνη, του Καβάφη ή ακόμα και των Baudelaire και Verlaine (δεν είχα ακόμη ανακαλύψει αυτό που σήμερα θεωρώ κατακλυσμικής γοητείας ποίηση), παρέμενε ένας πολύ μελωδικός και συναισθηματικός ποιητής, που, αν η ποίηση χρησιμοποείται για πρόκληση μελαγχολίας, τη δουλειά του την έκανε.

Ο ClouD, απ' όσο θυμάμαι, δεν ήταν ιδιαίτερα εχθρικός, όντας ανέκαθεν πράας και ανθρωπιστικής φύσης, απλώς θεωρούσε τον Καρυωτάκη "ερασιτέχνη". Φυσικά εγώ δε μπορούσα να δεχτώ πως ασκείται επιρροή στον ψυχισμό μου από έναν ερασιτέχνη και η κουβέντα συνέχιζε μέχρι που τσαντιζόμουν γιατί δεν καταλήγαμε σε κανένα ουσιώδες πόρισμα (δηλαδή στο δικό μου).

Πολύ καιρό μετά, έχοντας ψαχτεί κάπως περισσότερο και έχοντας καταλήξει αισθαντικά στο εγωιστικότατο κίνημα του συμβολισμού -υποθέτω πως είναι κοινό γνώρισμα όλων των οπαδών του να λατρεύουν το κίνημα αλλά όχι τους ποιητές του- είχα καιρό να διαβάσω Καρυωτάκη. Ή Baudelaire. Γενικά, είχα αποκτήσει μια άπωση αναφορικά με την έμμετρη ποίηση και μια αδιαφορία για την ποίηση γενικώς, εκτός αν επρόκειτω για κάποια περίεργη προσωπική συλλογή μου που θα περιελάμβανε τα άπαντα του Rilke, του Dylan Thomas και μια τζούρα Dickinson. Κατά τα άλλα, η περίοδος ήταν αφιερωμένη στον Kafka, τον Hamsun, τους προσοβιετικούς και στο guttural death metal.

Ξεσκονίζοντας λοιπόν τη βιβλιοθήκη, ξανάπιασα λίγο το ένα, λίγο το άλλο, μέχρι που ξεφύλλισα Καρυωτάκη. Και χρόνια μετά μπορούσα να πω "ναι ClouD, στην ουσία είναι στιχουργός με ποιητικές εκλάμψεις". Οι ποιητικές εκλάμψεις είναι φυσικά της μορφής του αδύναμου συμβολισμού, όπως πχ στις μεταφορές του "Κιθάρες" και στις πιο εκούσιες και αυθεντικές των τελευταίων ποιημάτων, με διασημότερη αυτή της "Πρέβεζας". Και ναι, μπορούσα και μπορώ ακόμα να πω πως η καλύτερη δουλειά του Καρυωτάκη παραμένουν οι μεταφράσεις των Καταραμένων και του Moreas.

Με αφορμή την καινούρια σειρά με θέμα τη ζωή του, η οποία παρεμπιπτόντως είναι αρκετά καλογυρισμένη εκτός των σημείων "τυχαία_συνάντηση_στο_δρόμο" όπου η αληθοφάνεια είναι μάρκα αλλαντικών, αυτή η συζήτηση επανήρθε καμιά-δυο φορές με γνωστή νυν μαυρόγατα, πρώην μπλόγκερ. Και σήμερα που σκάρωσα ένα αστείο ποιηματάκι σε μια φίλη και αφού μου είπε πως της θύμισε Εμπειρίκο, μου έσκασε η ιδέα που περιγράφεται στην αρχή του ποστ. Έτσι, λίγη ώρα (9 λεπτά περίπου) μετά:

25/6/2009
10:43:34 μμ
Semjâzâ


πως σου φαίνεται;

-Πέπλον

Θερμές ανεμοδίνες οι ψυχές των ανθρώπων
Στολίδια πάγου -και ο καιρός η τήξις-
Τα απαστράπτοντα των ποιητών τα λόγια

Και των λαμπρών ιδεαλιστών οι επί χάρτοις στίξεις

Που παρωπίδες φωτεινές χαϊδεύουν μας τα μάτια
Πώς στοργικά στερώντας μας το δέος όλης της θλίψης!


Δεν δύναται λοιπόν κανείς εν τέλει να ιδεί
Πως σκιάζει τις αλήθειες μας ο κόσμος λαμπερός

Πως δυό λογιών υπάρχουν μόνο ανθρώποι
;
Κουκκίδες μόνο φαίνονται καθώς απλώνει η οδός

Πίσω ο θνήσκων, με την άγνοια στεφάνι φωτοβόλο
Και στης χρυσής οδού το τέλος, γαλήνιος ο νεκρός.

~

Υπ' όψιν, δεν ήταν απόπειρα σύγκρισης ή οτιδήποτε παρεμφερώς ανούσιο -άλλωστε επειδή το θεωρώ απλό δομικά ή εύκολο, δε σημαίνει πως υπολείπεται αισθητικής. Διάφορα απλά πράγματα, συμπεριλαμβανόμενου του σουβλακίου και της τηγανιτής πατάτας, χρίζουν ιδιαίτερης εκτίμησης και αγάπης εκ μέρους μου. Οπότε, πρόκειται απλώς για ένα παιχνιδάκι της στιγμής που δεν έχει καμία διαφορά από το να προσπαθώ να μιμηθώ τον τρόπο ομιλίας κάποιου. Μην αρχίσετε τη γκρίνια τέλος πάντων.

6 σχόλια:

  1. Οι λεξεις δε σημαινουν τιποτα οταν σημαινουν μονο μετρα.

    Ενας τετοιος μηδενισμος ειναι που με γοητευει με τον πιτσιρικα που τολμαει να πει λιγο μετα τη βιομηχανικη επανασταση "η επιστημη, διορθωσε τα παντα χωρις να αφησει τιποτα ορθο". Μικρες σταγονες απο την αβυσσο...

    Αυτες οι φρασεις που με τρυπανε οπως οι μυρωδιες αναδιατασσουν τους πλανητες μεσα μου αυτοματα:

    "Μια μέρα που ένιωθα να μ' έχουν εγκαταλείψει όλα και μια μεγάλη θλίψη να πέφτει

    αργά στην ψυχή μου,
    τράβηξα, κει που περπατούσα μες στα χωράφια χωρίς σωτηρία, ένα κλωνάρι άγνωστου θάμνου.
    Το 'κοψα και το 'φερα στο απάνω χείλι μου.

    Ευθύς αμέσως κατάλαβα ότι ο άνθρωπος είναι αθώος."

    Ή εχεις τον αλλο να ξερει την αναγκη του να γραπωθει απο τις αισθησεις αλλα να επιμενει να δινει τη μαχη του με την τρελα και σε μια απο τις μαχες του αφηνει ιχνος:

    "Τ' άστρα λάμπουν μέσα στο μυαλό μου, οι ιδέες, οι άνθρωποι και τα ζώα βόσκουν μέσα στο λιγόχρονο κεφάλι μου, τραγούδια και κλάματα γιομώουν τα στρουφιχτά κοχύλια των αυτιών μου και τρικυμίζουν μια στιγμή τον αγέρα,
    σβήνει το μυαλό μου, κι όλα, ουρανός και γής, αφανίζουνται.
    'Εγώ μονάχα υπάρχω!' φωνάζει ο νους.
    'Μέσα στα κατώγια μου οι πέντε μου ανυφάντρες δουλεύουν, υφαίνουν και ξυφαίνουν τον καιρό και τον τόπο, τη χαρά και τη θλίψη, την ύλη και το πνεύμα.
    Όλα ρέουν τρογύρα μου σαν ποταμός, χορεύουν, στροβιλίζουνται, τα πρόσωπα κατρακυλούν σαν το νερό, το χάος μουγκρίζει.' "

    Ξέρει,ξέρει..., αλλα αποκαλει τον εαυτο του "γραφιά", δινει μαχη με την αβυσσο αλλα αποκαλει τον εαυτο του γραφια -οι ταπεινοτητες μας μαραναν, τουλαχιστον τη γλιτωσε, δεν τον κανανε σειρα στην τιβι.

    Όμως οταν γραφει οι λεξεις του γεννιουνται απο εκεινο το Χαος που εχει επιτακτικο, απειλητικο ρυθμο: οταν εισαι πολυ κατω απο την επιφανεια κινδυνευεις παντα να πνιγεις απο εκεινη τη θαλασσα που γεννησε τον ανθρωπο, αλλα ισως δε σε απασχολει αυτο οσο εκεινο που ψαχνεις στο βαθος...

    Καρυωτακης.

    Με συνοδεψε, γιατι μου τον μιλησαν και ειδα το μετρο να παιρνει ψυχη απο μια καποια μελαγχολια που ειχε πιαστει απο κορμι.. Αλλα, μπροστα στους αλλους "γραφιαδες", φαινοταν και θα φαινεται ερασιτεχνης -εκτος αν η πνοη του εφτανε μονο ως εκει.

    Συγνωμη για την εκταση, αλλα με πηγες πισω και παρασυρθηκα...

    Θα συμφωνησω μαζι σου πως το να παιξεις με τη δομη εχει ενδιαφερον και δεν ξαφνιαζομαι για την ταχυτητα του πειραματος, στοιχηματιζω μαλιστα οτι το εχεις και πολυ πιο ανετα, αλλα αν οι λεξεις δεν εχουν επανω τους δαχτυλικα αποτυπωματα, αν δεν κρατανε λιγη θολουρα απο την ανασα μια ψυχης που χορευει στον ιλιγγο, αν δεν φυλανε λιγο απο το μουγκρισμα του ποταμου -ας ξεχασουμε την αθωοτητα.

    και χωρις αυτην, δεν μπορω να φανταστω για τι ποιηση μιλαμε...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Δε θα διαφωνήσω, είναι άλλωστε προφανές νομίζω πως αποστειρώνω την κτίση από τον ποιητή -σε αντίθετη περίπτωση, προφανώς και η πρώτη χρωματίζεται μοναδικά, προς τιμήν της ή όχι, δεν έχει τόση σημασία.

    Κατά τα άλλα νέα, ακόμα αρχίζεις και τελειώνεις (χοχο) με τον Αρθούρο ε. =ρ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Μιλαμε για αποστειρωση σε φαση κλιβανος οπου καυσωνας ξηρασια και που να επιβιωσει κατι και τετοια; Καλοκαιρακι σου λενε μετα και αντε συνεννοησου ...:ρ

    Η αληθεια ειναι πως δεν σε επιασα σε αυτο που εγραψες. Δομη & δημιουργια, αυτη ειναι η κτιση και η ποιηση που λες;

    Η εποχη στην κολαση του πιτσιρικα δεν εχει σταθερη αξια αλλα αυξανομενη με το περασμα των χρονων.

    Ενω οι καρυωτακισμοι απο την αλλη, αποτελουν ευκολο υλικο για τη διαμορφωση μοδας. Βαλε και λιγο ματι reality TV [α χα χα] που φαινεται, πλεον, να ειναι και συνηθισμενος τροπος αντιληψης, και βιωνεις πραγματικα την ενταση της ποιητικης δημιουργιας -απο το χαζοκουτι. Τι τιμη για το κατασκευασμα του μηχανικου ή του "καλλιτεχνη"! Δε μπορεις να πεις, επιασε πολλα -χαχαχα.

    Για νεα, μετακινησου & ενημερωσε να τα πιουμε απο κοντα πριν γινουμε πολυ σοβαροι -που ξερεις, η TV μπορει να δειξει καμια σειρα για το Ζαρατουστρα στην επομενη σεζον.

    ;-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. "...αλλα αν οι λεξεις δεν εχουν επανω τους δαχτυλικα αποτυπωματα, αν δεν κρατανε λιγη θολουρα απο την ανασα μια ψυχης που χορευει στον ιλιγγο, αν δεν φυλανε λιγο απο το μουγκρισμα του ποταμου -ας ξεχασουμε την αθωοτητα.

    και χωρις αυτην, δεν μπορω να φανταστω για τι ποιηση μιλαμε..."

    Πολύ μ'αρέσει αυτό που έγραψες ClouD
    :)
    ...αν και στην ποίηση ως τέχνη πολλές φορές θυσιάστηκε η αθωότητα και παρόλα αυτά παρέμεινε τέχνη και μίλησε σε όχι και τόσο αθώα μάτια.


    Κατά τα άλλα...
    Το πολύ το spleen χα!
    τη σπλήνα τρώει.
    (Έμμετρα ή άμετρα)

    Τις καλησπέρες μου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. (Είναι απενεργοποιήμενο το paste βλέπω). ClouD, ποιος είναι αυτός ο δεύτερος στον οποίο αναφέρεσαι, ο πιτσιρικάς?

    ΑπάντησηΔιαγραφή